حتما با خواندن عنوان این مقاله درباره مضرات قهوه ، پیش خودتان فکر کرده‌اید: “چی؟ چه‌طور می‌شود کسی درباره‌ی قهوه بد بگوید؟ خدای من … “
بیش‌تر کسانی که قهوه می‌نوشند، تعصب خاصی نسبت به این نوشیدنی پیدا می‌کنند. این روزها صاحب‌نظر بودن درباره‌ی قهوه کاملا به یکی از الگوهای رفتاری تبدیل شده است. قهوه را، با گونه‌های بسیار متفاوت و دستورالعمل‌های تهیه‌ی بسیار متفاوت‌اش، نمی‌توان دوست نداشت.
ولی لازم نیست به سرعت با دیدن عنوان این مقاله از کوره در بروید!
ما هم به قهوه علاقه‌مند هستیم. ما هم به اندازه‌ی خودمان انواع و اقسام قهوه را امتحان کرده‌ایم – از اسپرسو گرفته تاکاپوچینو، تا فراپه و حتی نوشیدنی‌های کم‌تر شناخته شده (نظیر قهوه‌ی ضد گلوله).
حتما شما هم این گفته‌ی قدیمی را شنیده‌اید که “مقدار زیادی از یک چیز خوب هم برای‌تان بد است.” قهوه یک نوشیدنی بسیار خوشمزه و خارق‌العاده‌ای است که جنبه‌های منفی زیادی نیز با خود به همراه دارد.
در این مقاله، قصد داریم به تاثیرات جانبی قهوه نگاهی بیندازیم و یک بار برای همیشه به این پرسش پاسخ دهیم: “آیا مصرف قهوه برای‌تان مضر است؟”
اگر لحظه‌ای علاقه و تعصب‌تان را درباره‌ی قهوه کنار بگذارید، می‌توانید عوارض جانبی و مضرات قهوه را که تا پایان این مقاله به آن‌ها اشاره می‌کنید، به صورت منتقدانه مورد بررسی قرار دهید.
حتی اگر فکر می‌کنید همه چیز را درباره‌ی قهوه می‌دانید، ممکن است با مطالعه‌ی این مقاله چیزهای بیش‌تری از اشکالات بالقوه‌ی مصرف این نوشیدنی دستگیرتان شود با ما همراه باشید تا مضرات قهوه و ۱۵ عارضه جانبی قهوه را بدانید.
مضرات قهوه برای سبک زندگی
در این بخش به برخی دلایل اشاره می‌کنیم که نوشیدن قهوه باعث به هم ریختن سبک زندگی‌تان می‌شود:
الف. باعث می‌شود سایر نوشیدنی‌ها در مقایسه با آن، بی‌مزه و خسته‌کننده جلوه کنند.
این مسئله واقعا حقیقت دارد. آیا شما هم سال‌ها است بعد از نوشیدن اسپرسو یک فنجان چای می‌نوشید؟ بهتر است به هات چاکلت (شکلات داغ) یا شاید هم کافه موکا روی بیاورید. ولی احتمالا قهوه به شما اجازه نخواهد داد به نوشیدنی‌های دیگر فکر کنید.
ب. قهوه به بخش مهمی از زندگی‌تان تبدیل می‌شود که بدون آن نمی‌توانید کارکرد مناسبی داشته باشید.
احتمالا تا وقتی اولین فنجان قهوه‌تان را تمام نکنید، صبح‌ها برای‌تان پر انرژی و دوست داشتنی نیستند. (این مسئله شاید به وضعیتی منجر شود که برای توقف خروپف و مشکلات ناشی از آپنه‌ی خواب فقط به قهوه متکی شوید!)
پ. کم حوصله و بی‌قرارتان می‌کند؛ مثلا اگر مجبور باشید مدت زیادی در صف قهوه بایستید، عصبی می‌شوید.
سریع باش دیگر! آیا می‌خواهی برای شاهزاده قهوه‌ی سفارشی ببری! یک فنجان قهوه می‌خواهی، یا یک دسر کم‌چرب با شیر سویا و طعم استوایی؟ (البته این اتفاقات شاید در ایران رخ دهد، زیرا شاید ایرانی‌ها به قهوه این‌چنین اعتیاد نداشته باشند.)
ت. باعث می‌شود بخواهید آدم‌هایی را که قهوه‌ی معمولی می‌نوشند، مسخره کنید.
آن‌چنان به دم کردن آهسته‌ی قهوه‌ی عربیکای خانگی‌تان عادت کرده‌اید که حتی نمی‌توانید تصور کنید سایر افراد بتوانند قهوه‌های معمولی و مسخره‌ای را که در بوفه‌ی محل کارتان درست می‌کنند، با لذت بنوشند. (البته شاید این مسئله نیز آن‌چنان شامل حال ایرانی‌ها نشود.)
ث. سرتان پر می‌شود از اطلاعات بیهوده و بی استفاده.
وقتی غرق در دنیای قهوه شوید، می‌فهمید مثلا “cupping : مزه کردن قهوه‌های مختلف” چیست، ” microlot: مرغوب‌ترین انواع قهوه” چیست، و از اصطلاحاتی نظیر “قهوه‌ی تخم مرغی“ سر در می‌آورید، و مثلا فرق قهوه‌های مختلف را به راحتی درک می‌کنید.
ج. اعتیاد به قهوه ممکن است ورشکست‌تان کند.
نوشیدن قهوه‌های آماده در مغازه‌ها دیگر به شما مزه نمی‌دهد. اگر قهوه‌تان گران قیمت، ارگانیک، مرغوب، و ویژه نباشد، شما به آن لب نمی‌زنید!
این‌هایی که گفته شد، عوارض جانبی واقعا نامطلوبی در سبک زندگی‌تان بودند. ولی در ادامه به برخی عوارض جانبی مصرف قهوه بر سلامتی‌تان خواهیم پرداخت.
مضرات قهوه برای سلامتی
چنان‌چه بخواهیم دیگر به صورت جدی (بدون شوخی) درباره‌ی مضرات قهوه سخن بگوییم، باید اعتراف کنیم متاسفانه این نوشیدنی محبوب عوارض جانبی نامطلوبی برای‌تان به همراه دارد. مضرات نوشیدن قهوه به روییدن زگیل روی زبان یا کهیر زدنبدن‌تان محدود نمی‌شود، بلکه عوارض جانبی آن واقعا جدی و خطرناک هستند.
در ادامه به برخی عوارض جانبی نوشیدن قهوه اشاره می‌کنیم که لازم است از آن‌ها آگاهی داشته باشید:
۱. افزایش فشار خون
این یک حقیقت علمی و مستند است: کافئین فشار خون‌تان را افزایش می‌دهد. با وجود این، آیا می‌دانستید افزایش فشار خون به دلیل مقاومت عروق ایجاد می‌شود، و نه به دلیل افزایش ضربان قلب یا گردش خون؟
یعنی این‌که کافئین باعث می‌شود قلب‌تان مجبور می‌شود برای فرستادن خون به تمام نقاط بدن بیش‌تر کار کند.
بالا بودن فشار خون یکی از عوامل خطر شایع برای بیماری قلبی و عروقی است. تقریبا ۷۰ میلیون فرد بزرگسال آمریکایی (۲۹ درصد از جمعیت این کشور) از فشار خون بالا رنج می‌برند. اگر شما هم دچار فشار خون بالا هستید، بهتر است بدانید مصرف قهوه مشکل‌تان را وخیم‌تر می‌کند.
قهوه اساسا قلب‌تان را مجبور می‌کند، برای فرستادن اکسیژن و مواد غذایی به تمام نقاط بدن، دو برابر حد معمول کار کند. شاید برای آن‌هایی که دچار فشار خون بالا هستند، وقت آن رسیده باشد تا مصرف قهوه را ترک کنند.
مضرات قهوه ۲: افزایش تولید اسید
قهوه تولید اسید را افزایش می‌دهد؛ به ویژه اسید هیدروکلریک و اسید معده. هر دوی این اسیدها برای تجزیه‌ی مواد غذایی موجود در معده ضروری هستند. با وجود این، حضور بیش از اندازه‌ی اسید در معده باعث ایجاد برخی مشکلات می‌شود.
اسید اضافی می‌تواند دیواره‌های معده را بخورد (و باعث زخم معده شود)، یا ممکن است احتمال بازگشت اسید به مری (رفلاکس معده) را افزایش دهد.
این مشکلات به ویژه هنگامی بیش‌تر می‌شوند که با شروع روز، قهوه اولین چیزی باشد که وارد معده‌تان می‌کنید؛ در این شرایط، چیز دیگری در معده‌تان وجود ندارد که بتواند تاثیرات اسید را کاهش دهد.
البته مسئله‌ی عجیب و غریب این‌جا است که خودِ کافئین در این میان، مقصر نیست؛ طبق نتایج یک مطالعه، به احتمال زیاد بو دادن (رست کردن) دانه‌های قهوه مقصر اصلی افزایش ترشح اسید معده است.
این مطالعه نشان داد، مردانی که به طور مرتب قهوه‌ی بدون کافئین مصرف می‌کردند نسبت به مردانی که از مکمل‌های کافئین‌دار غیر قهوه استفاده می‌کردند، اسید معده‌ی بیش‌تری داشتند.
آیا شما نیز نگران افزایش اسید معده‌تان هستید؟ پس باید قهوه‌تان را بعد از غذا و با شکم پر نوش جان کنید، یا هنگام نوشیدن قهوه میزان مصرف مواد غذایی را که باعث افزایش ترشح اسید معده می‌شوند، کاهش دهید.
۳. ایجاد مشکلات معده / گوارش
همه‌ی آدم‌هایی که قهوه می‌نوشند دچار مشکلات گوارشی یا غرغر شکم نمی‌شوند، ولی بیش‌تر آدم‌های مبتلا به سندرم روده‌ی تحریک پذیر، کولیت زخمی، ورم معده، زخم معده پپتیک، و بیماری کرون با مصرف قهوه متوجه می‌شوند دستگاه گوارش‌تان تحریک و مشکلات معده / گوارشی‌شان وخیم‌تر می‌شود.
کم‌کم متوجه خواهید شد، با نوشیدن قهوه تولید اسید در معده‌تان افزایش می‌یابد. این افزایش در ترشح اسید باعث ضعیف شدن دیواره‌ی معده می‌شود، و آن را در برابر باکتری‌ها (نظیر هلیکوباکتر پیلوری، عامل زخم معده) و تخریب بافت معده به وسیله‌ی آن‌ها آسیب پذیر می‌کند.
و این تاثیرات فقط به معده‌تان محدود نمی‌شوند! قهوه هم‌چنین می‌تواند روده‌ی کوچک را تحریک کند، و باعث ایجاد گرفتگی معده، اسپاسم‌های شکمی، ابتلا به یبوست و اسهال متناوب – وضعیتی به که سندرم روده‌ی تحریک پذیر معروف است – می‌شود. خوشبختانه این‌ها جزء عوارض جانبی نادر مصرف کافئین به شمار می‌روند.
۴. سوزش معده / رفلاکس اسید
آیا تاکنون بعد از نوشیدن قهوه در قفسه‌ی سینه‌تان احساس سوزش و درد شدید کرده‌اید؟ هم‌چنین آیا احساس کرده‌اید بالای معده‌تان (وسط قفسه‌ی سینه) آتش گرفته است؟ در این صورت، بهتر است بدانید قهوه مقصر ایجاد رفلاکس معده یا سوزش سر معده است.
کافئین دریچه (اسفنکتر) پایین مری را شل می‌کند؛ این اسفنکتر دارای ماهیچه‌ای است که بعد از انتقال غذا از مری به معده، از بازگشت دوباره‌ی آن به مری جلوگیری می‌کند. وقتی این اسفنکتر شل شود، به غذاها و اسید اجازه می‌دهد به مری برگردند؛ به این ترتیب، اسید بافت بدون محافظ دیواره‌ی مری را می‌سوزاند.
قهوه تنها نوشیدنی نیست که می‌تواند باعث سوزش سر معده و رفلاکس اسید شود – نوشابه‌های گازدار کافئین‌دار و چای هم در این میان مقصر هستند. با این حال، اگر شما هم از درد و سوزش سر معده‌تان رنج می‌برید، شاید زمان‌اش فرا رسیده باشد که به بدن‌تان استراحت دهد و برای یکی دو هفته‌ای مصرف قهوه / کافئین را متوقف کنید.
۵. تاثیر بر مغز و دستگاه عصبی مرکزی
همه می‌دانیم قهوه می‌تواند ما را بیدار و هوشیار نگه دارد، ولی آیا می‌دانید چگونه؟
قهوه در حقیقت باعث نمی‌شود انرژی بیش‌تری در بدن‌تان تولید شود؛ در عوض، بخش‌هایی از مغز را که باعث ثبت خستگی می‌شوند، از کار می‌اندازد.
قهوه گیرنده‌های موجود در مغز را که دارای قابلیت شناسایی آدنوزین هستند، بی اثر می‌کند؛ آدنوزین ماده‌ی شیمیایی است که پیام‌های خستگی را به مغز ارسال می‌کند. قهوه با خاموش کردن گیرنده‌های آدنوزین، مغزتان را فریب می‌دهد، و شما احساس می‌کنید هوشیارتر، بیدار، و متمرکزتر از حد معمول هستید.
انسداد گیرنده‌های آدنوزین شما را هوشیار و بیدار نگه می‌دارد، ولی وای بر زمانی که اثر کافئین از بین برود! از آن‌جا که این گیرنده‌های آدنوزین از کار افتاده‌اند، با از بین رفتن اثر کافئین و به کار افتادن مجددشان، آن‌ها حساس‌تر از قبل می‌شوند. از این رو، احساس خستگی شدیدی خواهید نمود.
کافئین هم‌چنین بر دستگاه عصبی مرکزی‌تان نیز تاثیر می‌گذارد، و می‌تواند موجب مشکلاتی شود، از قبیل:
الف. اضطراب
ب. هراس
پ. عصبانیت
ت. تحریک پذیری
ث. خواب آلودگی
هر وقت وسوسه شدید در مصرف قهوه زیاده‌روی کنید، این مطالب را به خاطر بیاورید!
۶. کاهش حساسیت بدن به کافئین
همه می‌دانیم هنگامی که به طور مرتب قهوه می‌نوشید، چه اتفاقی می‌افتد: مجبور می‌شوید برای تجربه‌ی تاثیر اولیه هر روز بیش‌تر و بیش‌تر قهوه مصرف کنید.
کافئین به اندازه‌ی نیکوتین و مواد مخدر اعتیادآور است، و تاثیر مشابه‌ای بر بدن‌تان می‌گذارد؛ یعنی مهم نیست چه‌قدر قهوه می‌نوشید، شما هرگز حس اولیه‌ی مصرف کافئین را بار دیگر تجربه نخواهید کرد.
هر چه بیش‌تر قهوه می‌نوشید، برای رسیدن به همان تاثیر اولیه به نوشیدن قهوه‌ی بیش‌تری نیاز پیدا خواهید کرد. به همین دلیل هم بسیاری از معتادین به قهوه در آمریکا، از قهوه‌ی آمریکایی ملایم به کاپوچینو و اسپرسو روی می‌آورند. ولی برای معتادین به اسپرسو، گزینه‌های اندکی وجود دارد – گزینه‌ای نظیر قهوه تا سر حد مرگ (که همان‌طور که از نام‌اش پیدا است، قوی‌ترین قهوه‌ی جهان است).
کافئین نه تنها به سختی تاثیر اولیه‌اش را روی‌تان می‌گذارد، بلکه هم‌زمان با بالا بردن تحمل، باعث ایجاد وابستگی نیز می‌شود. چنان‌چه مصرف قهوه را متوقف کنید، شما را به لرزه می‌اندازد و دچار سردرد و دیگر مشکلات می‌کند.
مضرات قهوه ۷: تاثیر بر جذب مواد مغذی
یکی از قابل توجه‌ترین نمونه‌های تاثیر قهوه بر جذب مواد مغذی، تاثیر آن بر جذب کلسیم است. قهوه اساسا در قابلیت بدن‌تان در جذب کلسیم اختلال ایجاد می‌کند، و از رسیدن آن به استخوان‌ها جلوگیری می‌نماید.
مصرف بیش از اندازه‌ی کافئین می تواند به نازکی و پوکی استخوان منجر شود. (آن‌هایی که از مکمل‌های قهوه‌ی سبز استفاده می‌کنند نیز ممکن است دچار همین عارضه‌ی جانبی بشوند.)
۸. افزایش چربی بدن
البته، اگر منصفانه به این قضیه بنگریم، باید اعتراف کنیم افزایش چربی به خودی خود جزء عوارض جانبی قهوه محسوب نمی‌شود. از طرفی، نوشیدن قهوه‌ی تلخ واقعا می‌تواند به کاهش وزن کمک کند، و انرژی‌تان را در باشگاه ورزشی افزایش دهد.
با وجود این، چند درصد از آدم‌ها واقعا فقط قهوه‌ی تلخ می‌نوشند و از آن لذت می‌برند؟ اکثریت زیادی از آدم‌ها به قهوه‌شان شیر، شکر، یا هر دوی این‌ها را اضافه می‌کنند.
در همان حین که می‌خواهید بین خامه، شیر پر چرب، طعم دهنده‌های پر از قند، و خامه‌ی زده شده برای افزودن در قهوه‌تان یکی را انتخاب کنید، به خودتان می‌آیید و می‌بینید فقط به همراه یک فنجان قهوه، بیش از ۵۰۰ کالری وارد بدن‌تان کرده‌اید. فقط کافی است روزی دو الی سه فنجان از این جور قهوه‌ها بنوشید، تا با مقدار زیاد کالری مواجه شوید.
البته فقط گفتن‌اش آسان است، ولی اگر می‌خواهید قهوه‌ی سالم مصرف کنید، باید آن را کاملا ساده مصرف نمایید. هر چند، مصرف قهوه‌ی ساده کمی آزاردهنده و سخت است.
مضرات قهوه ۹: ملین و ادرارآور
این مورد مانند یک شمشیر دو لبه است. بسیاری از آدم‌ها برای آن‌که معده‌شان بتواند به طور منظم و خوب کار کند، به قهوه وابسته هستند، زیرا قهوه باعث تحریک حرکات لوله‌ی گوارش – یا انقباض ماهیچه‌ی روده می‌شود و به دفع مواد زائد (مدفوع) کمک می‌کند.
قهوه با تحریک حرکات لوله‌ی گوارش به تخلیه‌ی دستگاه گوارش و حذف مواد زائد از بدن کمک می‌نماید.
هر چند، این مسئله خالی از اشکال نیست. نخست این‌که، ممکن است بدن‌تان برای تحریک فعالیت ماهیچه‌ی روده به کافئین وابسته شود؛ یعنی این‌که بدون کمک کافئین قادر نباشد به خوبی مواد زائد را از بدن خارج کند.
کافئین هم‌چنین مانند یک داروی ادرارآور عمل می‌کند، و باعث تخلیه‌ی آب از بدن‌تان می‌شود – آب مایعی است که برای حفظ سلامتی بدن بسیار مهم و ضروری است. نکته‌ی بدتر این‌که، بسیاری از مواد غذایی که از روده‌تان خارج می‌شوند، به دلیل تاثیر منفی کافئین به خوبی هضم نمی‌شوند. یعنی در نهایت، آن‌چه قهوه برای‌تان به ارمغان می‌آورد این است که مواد مغذی ضروری بدن بدون هضم و جذب کامل از بدن خارج می‌شوند.
به همه‌ی این‌ها باید افزایش خطر تحریک / التهاب بدن را نیز بیفزایید؛ بنابراین بهتر است قبل از نوشیدن قهوه کمی به تمام این مسائل فکر کنید.
مصرف قهوه برای دستگاه گوارش یک فرد نرمال و سالم نمی‌تواند دردسری ایجاد کند. ولی اگر مبتلا به اختلالات گوارشی (نظیر سندرم روده‌ی تحریک پذیر، ورم معده، بیماری کرون، و غیره) هستید، توصیه می‌شود قبل از آن‌که تصمیم بگیرید در دام قهوه بیفتید، به پزشک مراجعه کنید.
سایر عوارض جانبی و مضرات قهوه
در ادامه‌ی این مقاله، به برخی عوارض جانبی جزئی مصرف قهوه و کافئین اشاره می‌کنیم:
۱۰. قهوه، در صورت مصرف بیش از اندازه، ممکن است خطر ابتلا به نقرس را افزایش دهد.
۱۱. افراد بین ۱۸ تا ۴۵ سال که قهوه می‌نوشند نسبت به سایرین، بیش‌تر در معرض خطر ابتلا به فشار خون خفیف قرار دارند؛ و همین عامل به صورت بالقوه احتمال ابتلای آن‌ها را به اختلالات قلبی و عروقی افزایش می‌دهد.
۱۲. طبق نتایج یک مطالعه، زنانی که روزانه بیش از ۲۵۰ میلی‌گرم کافئین مصرف می‌کنند در مقایسه با زنانی که اصلا قهوه نمی‌نوشند، تا ۱۵۰ درصد بیش‌تر در معرض خطر ابتلا به بیماری فیبروسیستی پستان قرار می‌گیرند. اگر مصرف کافئین تا بیش از ۵۰۰ میلی‌گرم در روز افزایش یابد، احتمال ابتلا به بیماری فیبروسیستی پستان نیز تا ۲۳۰ درصد بالاتر می‌رود.
۱۳. طبق نتایج مطالعه‌ای در دانشگاه آلاباما، زنانی که مقدار زیادی قهوه می‌نوشند تا ۷۰ درصد بیش‌تر از سایرین در معرض ابتلا به بی اختیاری ادرار و نشت ادرار از مثانه قرار می‌گیرند.
۱۴. سردرد فقط به وسیله‌ی ترک قهوه ایجاد نمی‌شود، بلکه هم‌چنین می‌تواند نتیجه‌ی مصرف بیش از اندازه‌ی کافئین نیز باشد.
۱۵. زنان یائسه‌ای که مقدار زیادی قهوه می‌نوشند، غالبا بیش‌تر با علایم وازوموتور (گر گرفتگی) مواجه می‌شوند.
هم‌چنین مصرف حداقل دو نوشیدنی کافئین‌دار توسط زن و مرد، یک روز پیش از رابطه‌ی جنسی، خطر سقط جنین خود به خودی را افزایش می‌دهد. مطالعات نشان می‌دهند، مصرف کافئین توسط مرد پیش از رابطه‌ی جنسی شدیدا با از دست رفتن طبیعی محصول لقاح در رحم زن در ارتباط است. دانشمندان بر همین اساس نتیجه گرفتند، مصرف کافئین توسط زن و مرد پیش از عمل لقاح مستقیما با از دست رفتن محصول آن در ارتباط است.
مصرف قهوه تاثیرات منفی زیادی برای سلامتی به همراه دارد؛ تا حدی که تقریبا به نظر می‌رسد معایب آن بیش‌تر از فوایدش باشند.
بنابراین، اکنون وقت‌اش رسیده است به این پرسش پاسخ دهید: “آیا قهوه برای‌تان مضر است؟” آیا عوارض جانبی قهوه می‌توانند باعث شوند مصرف آن را ترک کنید، یا می‌توانید بی توجه به این عوارض به نوشیدن قهوه ادامه دهید؟
در پایان، همه چیز به تصمیم خودتان بر می‌گردد. اکنون دیگر از عوارض جانبی و مضرات قهوه آگاه هستید، و می‌دانید کافئین چه تاثیراتی بر بدن‌تان می‌گذارد. قطعا آن‌قدر بالغ و عاقل هستید تا بتوانید برای خود تصمیم عاقلانه و خردمندانه بگیرید.
دیجی پروتئین
